Soğutma ve iklimlendirme

Havalandırma ;
Dikkat edilirse insan ömrünün büyük çoğunluğunun ( ev, ofis, fabrika, alışveriş merkezleri, sağlıklı yaşam birimleri,toplu ulaşım araçları ..vs.) kapalı hacimlerde geçtiği görülür. Bu hacimlerde ve birimlerde konfor şartlarının sağlanmasıve korunması için yapılacak en akıllı işlem havalandırmadır.Özellikle tozsuz, kokusuz ve yüksek oksijenli bir solunum havası sağlanmasının en pratik çözümü havalandırma yapılmasıdır. Uygulanabilecek diğer sistemler ( oksijen enjeksiyonu gibi ) yüksek maliyetli ve komplikedir. Buna karşılık tam bir havalandırma da sağlanamaz. Havalandırma en basit ifade ile, kullanılmış havanın, yeni ve temiz hava ile değiştirilmesi olarak ifade edilebilir. Ancak,kısmen tanımlanan amaca hizmet etse dahi ;

• Yaşanılan birimin kapı-pencerelerinin açılması,
• Vantilatörler ile içeriye temiz hava basılması,
• Aspiratörler ile içerideki kirli havanın dışarıya atılmaya çalışılması havalandırma olarak algılanmamalıdır.Kirli havanın kontrolsüz olarak egzost edilmesi veya temiz havanın kontrolsüz olarak içeriye basılması, beraberinde başka ciddi sorunlar yaratabilir. Gerçek bir havalandırmadanbahsedilebilmesi için, aspiratörün ve vantilatörün birlikte kullanıldığı sistemler kurulmalıdır. Havalandırılan hacimdeki basınç kontrol edilmeli, içeriden dışarıya veya dışarıdan içeriye kontrolsüz hava akımları-kaçakları önlenmeli, ısıkayıp ve kazançlarına izin verilmemelidir.

 

Neden Havalandırma ?
Kapalı hacimlerdeki hava kullanıldıkça yandaki doğal karışım oranlarını kaybeder ve canlılar için taşıdığı konfor şartlarından uzaklaşır. Böyle durumlarda ; Sıcaklığın artmasıile terleme, düşmesi ile üşüme, nemin artması ile ciltsolunumunun yavaşlaması, nemin azalması ile cilt kuruluğu, oksijen oranının azalması ile nefes alma zorluğu ve benzer sorunlar yaşanmaya başlar.

İhtiyaç duyulan oksijen normal solunum hızı ile sağlanamadığı için solunum ve kandolaşımı hızlanır, kan basıncı yükselir, baş ağrısı ve yorgunluk arazları başlar. Bu olgular, solunan havanın içindeki oksijen oranının % 21 in altına düşmesininsonucudur.

Çözüm ise, ortamdaki havanın oksijen oranının tekrar % 21 seviyesine yükseltilmesidir.Kapalı hacimlerdeki oksijen oranının doğal koşullardaolması gereken seviyede tutulmasını sağlamanın en kolay yolu havalandırma yapılmasıdır.

Kullanım sonucu oksijen oranı azalmış ve kirlenmiş ( halı-elbise tüyü, parfüm-ter kokusu ..vs.) hava atmosfere atılır, yerine dışarıdan, yüksek oksijenli ve kirlenmemiş ( gerekli filtre sistemlerinden geçirilerek ) taze hava alınır. İnsan sağlığının veverimliliğinin en önemli koşullarından birisi budur

Temiz Hava İhtiyacı ;
Yapılan araştırmalar sonucu konfor şartları net olaraktanımlanmış ve yayımlanmıştır. Isıtma-soğutma-klima vehavalandırma uygulamalarının dizayn ve tesisi, bu verilerkullanılarak kolayca ve güvenli olarak yapılabilir.

Havalandırma ve insan sağlığı – verimliliği yönündenbakıldığında en önemli unsur, içerideki oksijen seviyesininkorunmasıdır. Bunun tespiti için mekandaki oksijen tüketen kaynakların ( insan-makine-motor-ocak..vs.) miktar ve pozisyonlarının bilinmesi gerekir.
İnsanlar, bünyesel özellikleri yanında ;
-Yaptıkları işin cinsine ( çalışma – uyuma – oturma ..vs.),
-İş yapış şekillerine ( oturarak veya ayakta ),
-Yaptıkları işin zorluğuna (ofis işi – berberlik – tornacılık),
-Yapılan işin temposuna ( hızlı – yavaş – orta ..vs.)

gibi parametrelere bağlı olarak farklı miktarlarda oksijen tüketirler. Bu miktarlar Tablo 1 de verilmiştir. Havalandırma yapılacak hacmin temiz hava ihtiyacının tespiti için, hacimdebulunacak insan sayısının bilinmesi ve her insan için gerekli temiz hava ihtiyacının tablo 1 den alınması yeterlidir.

İç hava kalitesi olarak ta tanımlanabilecek konfor şartlarısağlanmasının en basit yolunun havalandırma olduğu,bunun da dışarıdan temiz hava alınarak yapıldığı durumda, çok önemli diğer bir konuda hassas olunması gerekir.

Bu kavram dış hava kalitesi olarak tanımlanabilir. Mesela kömürdumanı – tozu ve kokusu dolu bir taze hava ile yapılacakhavalandırmanın faydadan ziyade zarar getireceği ortadadır.Yüksek oranlı bir iç hava ( IAQ )kalitesine, havalandırma yolu ile ulaşmanın ilk kuralının , yüksek oranlı kaliteyesahip ( OAQ ) bir dış hava kullanımı ile mümkün olacağıbilindiğine göre, özellikle evsel veya endüstriyel bacalar ileatılan gazlar konusunda hassas olunması gerekmektedir.

Isıtma, Soğutma, İklimlendirme ve Havalandırma Sistemleri

Modern yaşam alanlarında ve endüstriyel tesislerde konforlu, sağlıklı ve güvenli bir ortam sağlamak için kullanılan en önemli teknolojilerden biri ısıtma, soğutma, iklimlendirme ve havalandırma sistemleridir. Kısaca HVAC sistemleri olarak da bilinen bu çözümler, dört ana bileşenden oluşur:

• Isıtma sistemleri

• Soğutma sistemleri

• İklimlendirme çözümleri

• Havalandırma sistemleri

Bu sistemlerin her biri, hem yaşam alanlarında konforu artırır hem de endüstriyel üretim alanlarında iş güvenliğini sağlar.

---

Isıtma Sistemleri

Soğuk iklimlerde veya kış aylarında kullanılan ısıtma sistemleri, kapalı mekânların sıcaklığını ideal seviyede tutar. Isıtma çözümleri, yakıt türüne, enerji verimliliğine ve kullanım alanına göre farklılık gösterir.

Yaygın Isıtma Sistemleri

• Doğalgazlı Kombi ve Radyatör Sistemleri

• Kazan Daireleri ve Merkezi Isıtma

• Elektrikli Isıtıcılar

• Isı Pompaları

• Yerden Isıtma Sistemleri

Isıtma sistemleri seçilirken enerji verimliliği, işletme maliyetleri ve alan büyüklüğü dikkate alınmalıdır.

---

Soğutma Sistemleri

Yaz aylarında veya sıcak iklim bölgelerinde soğutma sistemleri devreye girer. Ortam sıcaklığını düşürerek hem konfor sağlar hem de üretim süreçlerinde makinelerin aşırı ısınmasını engeller.

Kullanılan Soğutma Çözümleri

• Split Klima Sistemleri

• VRF/VRV Klima Sistemleri

• Chiller Soğutma Grupları

• Hava Soğutmalı ve Su Soğutmalı Sistemler

• Endüstriyel Soğutma Odaları

Endüstride özellikle gıda, ilaç ve kimya sektörlerinde doğru soğutma çözümleri olmazsa olmazdır.

---

İklimlendirme Sistemleri

İklimlendirme, sadece ısıtma veya soğutma değil, aynı zamanda nem kontrolü, hava temizliği ve hava kalitesinin düzenlenmesi anlamına gelir. Yani iklimlendirme, hem ısıtmayı hem soğutmayı hem de havalandırmayı kapsayan bütüncül bir sistemdir.

İklimlendirme Sistemlerinin Faydaları

• Nem oranını dengeler.

• Hava kalitesini artırır.

• Isı dengesini sağlar.

• Enerji tasarrufu sunar.

Alışveriş merkezleri, oteller, hastaneler, ofis binaları ve endüstriyel tesisler için iklimlendirme sistemleri kritik öneme sahiptir.

---

Havalandırma Sistemleri

Kapalı ortamlarda temiz hava sirkülasyonu sağlamak için kullanılan sistemlerdir. Özellikle endüstriyel alanlarda oluşan toz, gaz, buhar ve kimyasalların dışarı atılmasında havalandırma sistemleri hayati rol oynar.

Havalandırma Sistemlerinde Kullanılan Çözümler

• Doğal Havalandırma (pencere ve menfezlerle)

• Mekanik Havalandırma (fan ve kanallarla)

• Baca Havalandırma Sistemleri

• Isı Geri Kazanım Cihazları

• Toz ve Duman Emme Sistemleri

Havalandırma, hem yaşam alanlarında konfor hem de fabrikalarda iş güvenliği için zorunludur.

---

HVAC Sistemlerinin Kullanım Alanları

Isıtma, soğutma, iklimlendirme ve havalandırma sistemleri, farklı ölçeklerde çok geniş kullanım alanına sahiptir:

• Ev ve Ofisler: Konforlu bir yaşam alanı için klima ve kombi çözümleri.

• Hastaneler ve Klinikler: Steril ve temiz hava sirkülasyonu.

• Alışveriş Merkezleri ve Oteller: Kalabalık ortamlarda iklim dengesi.

• Fabrikalar ve Atölyeler: İş güvenliği ve üretim verimliliği için endüstriyel havalandırma.

• Gıda ve İlaç Sanayi: Soğuk hava depoları ve özel iklimlendirme odaları.

---

Enerji Verimliliği ve Sürdürülebilirlik

Modern HVAC çözümlerinde sadece konfor değil, aynı zamanda enerji tasarrufu ve çevre dostu teknolojiler de ön plandadır. Özellikle ısı geri kazanım cihazları, inverter teknolojisi, akıllı otomasyon sistemleri sayesinde enerji maliyetleri düşürülür ve karbon ayak izi azaltılır.