Aspiratör, Vantilatör, havalandırma fanı, fan fiyatları, sanayi tipi endüstriyel fanlar, radyal fanlar, hücreli fan fiyatları, banyo, wc tipi sessiz fanlar, panjurlu, klapeli fanlar, , salyangoz fan, sessiz fan, kanal tipi fan, çatı tipi, baca tipi, duvar, tavan tipi fanlar, ısıya dayanıklı fanlar, seyrek ve sık kanatlı fan grupları, asit ortamları için pp fanlar, ex-proof atex fanlar ve fiyatı, kanal aksesuarları, hız anahtarları, havalandırma motoru, havalandırma motorları, havalandırma motoru fiyat, exproof havalandırma motoru, ısı geri kazanım cihazı fiyat, hücreli aspiratör fiyatı, sığınak santrali fiyatı, exproof fan fiyatı, sanayi fanı, boya, boyahane, atölye, atelye, bina, depo, fabrika, havalandırmacı, motor, makina, pervane, havalandırma pervanesi, radyal,banyo havalandırma, salyangoz fan fiyat .Sözlük anlamı ile temizleyici demektir.
Bulunduğu ortamdaki kullanılmış havanın temizlenmesi amacıyla kullanılan elektrikle çalışan bir alettir. Aspiratörlerin halk arasında bilinen diğer adı da fandır. Aspiratörler (fanlar) özelliklerine göre ikiye ayrılır.
Emiş (dönüş) Fanı : Bu fan, ortamdaki havayı emdiğinden aspiratör olarak adlandırılır.
Üfleme (besleme) Fanı : Bu fan, ortamdaki havanın sirküle edilmesini sağladığından vantilatör olarak adlandırılır.
Fanın hareketli elemanı olan çarkı, hava üzerinde iş yapar ve ona statik ve kinetik enerji kazandırır. Havaya kazandırılan bu statik ve kinetik enerjilerin birbirine oranı, fanın türüne bağlıdır. Emiş (dönüş) fanı kullanımı, küçük sistemlerde isteğe bağlıdır; iç – dış hava karışımı ile çalışılan, sistemlerde ise gereklidir. Sabit egzoz sistemlerinin (örneğin tuvalet aspiratörleri gibi) etkisini karşılamak ve iklimlendirilen mahalde bir artı basınç oluşturmak için emiş fanları, veriş fanlarından biraz daha küçük debi ile çalışırlar. Egzoz fanı, iç – dış hava karışımı ile çalışılan, ancak, emiş fanı kullanılmayan sistemlerde bulunur ve alınan dış hava kadar dönüş havasının egzoz edilmesini sağlar. Bu hava temizleme işlemi; ortamdaki kullanılmış havanın dışarıya atılması şeklinde ya da aspiratörün çıkışına bir karbon filtre konularak havanın temizlenmesi sağlanıp havanın tekrar ortama verilmesi şeklindedir..
İyi bir aspiratörün aşağıdaki özellikleri taşıması gerekir.
Gürültüsüz çalışmalı, Dış etkenlere karşı sağlam olmalı, Temizlemesi kolay olmalı, Elektrik bağlantıları çok iyi yalıtılmış olmalı, Montajı ve takılıp sökülmesi kolay olmalı, Kullanımı basit olmalıdır.
HAVALANDIRMA NASIL YAPILIR ? / Havalandırma Tesisatı Nasıl Olmalıdır ?
Havalandırma, insanların çalıştığı veya yaşadığı ortamdaki koku yönünden ağırlaşmış havanın tesisat ile dışarı atılması işidir.
HAVALANDIRMA ÇEŞİTLERİ;
a.Lokal Havalandırma :
Büro, ofis, yaşam odası gibi yerlerin havalandırılmasıdır.Bu iş için genellikle tek başına çalışan ve duvar veya cama takılabilen 220V gerilimli elektrik motorlu basit aspiratörler kullanılır.Kanal tesisatı yoktur.
b. Merkezi Havalandırma ;
Bilhassa insanların yoğun bulunduğu ortamların tamamı tek merkezden havalandırılması için yapılan iştir.Bu iş için genellikle Hücreli aspiratör, kanal tesisatı kurulur.
c. Davlumbaz Havalandırması :
Bu bilhassa yanar ocaklar üzerine davlumbaz kurulması ve ocak gazının hava kanalları ile dışarı atılması işidir.Halk arasında havalandırma bilinir.Aslında yanık gazların dışarı atılmasıdır.
KLİMA ;
Havalandırmanın gelişmiş şeklidir. Bilhassa insanların rahat yaşaması için çalışma alanlarının veya yaşadıkları yerlerin hava şartlarının konfor seviyesinde sağlanması işidir. Burada soğutma tesisatı ve hava kanalları kurulur.Kanallar genellikle izolelidir.
Derby Buharlarının ve Zehirli Gazların Toplanıp Dış Ortama Atılması
DERBY KOKUSUNU ALMAK ;
Halk arasında Havalandırma olarak bilinir.Aslı ise İnsan hayatı için tehlike arz eden gazların aspiratör ve kanal sistemi ile çalışma yerinden toplanıp atılmasıdır.Bu gazların insanların yaşadığı ortamda en fazla ne kadar olması gerektiği Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından standartlaştırılmıştır.Hesaplanması, Havalandırmadan tamamen farklıdır. Mühendislik hesaplamaları ve proje çizimleri gerektirir. Gerek kimya sanayinde İzopropil alkol,etilalkol,stiren v.s. gibi isimlendirilen kimyasal gazlar ,gerekse ayakkabı imalat sanayiinde kullanılan Derby ,Patex v.s gibi solventlerin buhar yoğunlukları havanın yoğunluğundan 2.5-3 kat fazladır.Bunun anlamı bu gazların yukarıdan geçen kanallar üzerine menfez monte edilip emilerek dışarı atılmasının mümkün olmadığıdır. Ancak, gazların emme menfezlerini zemine çok yakın montaj etmek gerekir.Hava hızı da normal havalandırma işlemindeki hızdan fazladır.Kanal tesisatında, en uzaktaki menfezden aspiratör bağlantısına kadar bütün birleşim noktalarında basınçlar ve kanal basınç düşümleri hesaplanmalıdır.Yoksa , hava kanalları ile sadece hava çekilir.Solvent buharları ve diğer gazlar ise zeminde kalır.
İşletmelerde Kaynak Dumanlarının Toplanıp Dışarı Atılması
KAYNAK DUMANLARINI DIŞARI ATMAK:
Sürekli kaynak yapılan işletmelerde kaynak yapan insanı ve çevresini zehirli gazlardan korumak için iş esnasında ortaya çıkan dumanın oradan kanal ile emilerek uzaklaştırılması gerekir.
Kaynak dumanı kansorejendir. Solunması tehlikelidir.Bu sistemler de iki şekilde kurulur;
1.Lokal Kaynak Dumanı Atma Tesisatı :
Bilhassa işletmelerde Akrobat kollu ucunda kendi aspiratörü olan kaynak dumanını emiş sistemleridir. Herbir kaynak bölgesine bir adet konulması gerektiğinden pahalı sistemlerdir.
Ayrıca akrobat kol en az 180 derece dönmesi ve 6 m. Uzağa kadar uzanması gerekir.
2.Merkezi Kaynak Dumanı Atma Tesisatı :
İşletmede kaynak yapılan yerler plan üzerinde tespit edilerek, merkezi ana kanallar ile Aspiratör tarafından dumanların emilip dışarı atılması işidir.Havalandırmada yapılan basit hesaplamalar (İşyerinin hacmini 10-12 kez çarparak hava miktarını tespit etmek v.s gibi) bu işte geçerli değildir. Mühendislik hesaplamaları gerektirir.En uçtaki kaynak ağzından aspiratöre kadar tüm kanal hattı tek tek ele alınıp basınç kayıpları hesaplanması zorunludur.
İşletmelerde Toz ve Talaşların Toplanması
TALAŞ TOPLAMAK;
İş yerlerinin verimini arttırmak için çalışma esnasında makine veya tezgahlardan çıkan malzeme talaş veya tozlarının emme ağızları ile toplanıp merkezi Kanal tesisatı ile aspiratör tarafından taşınması ve uygun yerde bu talaşların naylon torba veya depoda toplanmasını sağlamak için yapılan iştir.
İki şekilde yapılır;
1. Lokal Talaş Toplama :
Çok küçük güçte aspiratörler ile tek bir makineden hemen makine yanına yerleştirilen ünite ile toz ve talaşların emiş hunisi ile aspiratör tarafından alınıp naylon torbaya doldurulması işidir.Bu aspiratörler genellikle 0.75 Kw ile 1.1 KW arasındadır.Her bir makineye bir adet veya ikili olarak tesis edilirler.
2. Merkezi Talaş Toplama :
Tamamen Mühendislik hizmeti gerektiren tesisatlardır.Çünkü , talaşların yoğunluğu havanınkinden çok fazladır ve hava kanallarındaki taşıma hızlarının ve kanal sürtünme kayıplarının çok iyi hesaplanması gerekir. Talaş çıkaran makineler işyerinde birden fazla ise ( Polisaj atelyeleri, Marangozhaneler, taşlama atelyeleri v.s.) Yuvarlak galvaniz hava kanallı merkezi tesisat döşenerek aspiratör ile talaşlar toplanır.Bu tesisatın ucunda ;
Duruma göre Torba Filtre Ünitesi veya Siklonlar yer alır.Eğer toplanacak talaş iriliği fazla ise kuru malzemeler için genellikle Siklonlar tercih edilir.Çünkü Siklonlar basittir ve hiç arıza yapmadan uzun süre kullanılırlar.Fakat siklon hesaplarının da iyi yapılmış olması gerekir.Yoksa siklon çıkışında toz kaçırarak tekrar ikinci bir toz torba filitre ünitesine ihtiyaç duyulur. Eğer toz ve talaş çok ince ise ( örneğin un gibi..) o zaman toz torba talaş toplama ünitesi veya jet pulse ( Ters basınçlı hava ile torbaları zaman zaman temizleyen üniteler.)filitre ünitesi kullanmak mecburiyeti vardır.Jet pulse filtre ünitesi ayrıca 6.5-7 atü basınçlı hava sağlayacak sisteme de ihtiyacı vardır.Bu sistemlerin önce çok iyi projelendirilmeleri gerekir.Boru tesisatı da özelliklidir.
Borularda hiçbir zaman talaş kalmaması için boru montajında meyil vermek ve branşman bağlantılarınıçok iyi yapmak lazımdır.
Galvaniz Yuvarlak boruların flanş ile birleştirilerek montajlanması bu işin vazgeçilmez tarafıdır.
Neden Havalandırma Gereklidir ?
İnsanlar,uzun süre bir ortamda kaldıkları zaman,solunum yolu ile içerdeki havaya Karbondioksit , terleme yolu ile de nem ve vücutlarından kötü kokulu toksinleri verir.
Zaman geçtikçe hava ağırlaşır.Bundan başka , yaşanılan mahallerdeki eşya ve malzemeler de
Etrafa koku yayarak havanın ağırlaşmasına sebep olurlar.Uzun süre kapalı kalan Emtia depoları,evlerin de iç ortam havası ağırlaşır ve insanlar bazen nefes almakta zorluk çeker.Dünya Standartlarına göre, insanların bulunduğu ortamda Karbondioksit oranı
On binde üç’ü geçmemesi , nemin de %50 seviyelerinde olması gerekir.
İhtiyaç Duyulan Hava Miktarı Nasıl Tayin Edilir ?
Bir mahalle saatte ne kadar hava basılıp alınacağına aşağıdaki hususlar etki eder;
1. mahallin hacmi…(m3)
2. Mahallin kullanılış
3. Mahaldeki insan sayısı..
4. Mahaldeki insanların aktiviteleri.
5. İç mekandaki mefruşat ve malzemeler..
6. Mahallin mutfak,wc v.s. gibi kullanım alanlarına yakınlığı..
Bunların nedenlerini açıklayalım;
1. Mahallin Hacmi Nasıl Etki Eder ?
Havalandırmanın basit hesaplamasında mahallin hacmi öncelikle bilinir ve bu hacmi saatte ne kadar temiz hava ile doldurup boşaltılacağı kabul edilir.Buna hava değişim katsayısı denir. Bu katsayı, mahallin cinsine
göre min.7 kez max…20 kez olacak tarzda değişir.Örneğin , bürolarda bu oran küçük iken , toplantı salonları, restoran v.s. gibi umuma açık yerlerde bu oran yüksektir.
2. Mahallin Kullanış Amacı Nasıl Etki Eder ?
Restoranları düşünürsek, devamlı olarak sıcak yemek kazanlarından yükselen buhar ve mutfağın servis alanlarına yakınlığı ortamdaki havanın ağır ve yemek kokularının yayıldığı bir yer olmasına vesiledir.Burada küçük bir hacim katsayısı havalandırma için yeterli olmaz.Oysa, bir büroda veya bir banka şubesinde insan sayısı kabul edilebilir düzeydedir, dolayısıyla katsayı küçülür.
3. Mahaldeki İnsan Sayısı Nasıl Etki Eder ?
İnsan sayısı ne kadar fazla ise katsayı o denli yükselir.İnsan sayısı az ise katsayı düşer.Ancak, mahal emtia deposu ise, içerideki malın cinsi hava değişim katsayısını etkiler. Çoğunlukla depoda uzun süre kalan emtia etrafa koku verir.
4. Mahaldeki İnsan Aktiviteleri Nasıl Etki Eder ?
Resmi büroları düşünelim.Burada insanlar , işlemleri için sıra bekler.Ya oturur veya işleminin yapıldığı masa cıvarında durur.Yani aktivitesi yavaştır.Oysa bir Jimnastik salonunu düşünelim.İnsanlar devamlı hareket halinde ve bol bol terlemektedirler.Bu salonun havası çok ağırdır.Dolayısıyla örnek verdiğimiz resmi büro ile jimnastik salonu aynı hacimde olsalar bile insanların aktivitelerinden dolayı saatteki hava değişim katsayıları eşit değildir.
5. İç Mekandaki Mefruşat ve Malzemeler Nasıl Etki Eder ?
İç mekanlarda kullandığımız eşyalar Tekstil ürünleri içerir.Bu ürünler işlem sırasında pek çok kimyasal işlemlerden geçmiştir.Ya boyanmıştır veya ağır kimyasal solüsyon ile işlenmiştir. Bu ürünler zaman içerisinde ortama sözünü ettiğimiz kimyasalların kokularını bırakır.Dolayısıyla havalandırmada bunu göz önüne almak gerekir.
6. Mahalin, Mutfak, WC gibi Kullanım Alanlarına Yakınlığı Nasıl Etkiler ?
Mahal, mutfağa yakın ise, içeriye yemek kokuları girecektir.Keza aynı şey wc’ler için de geçerlidir.Dolayısıyla havalandırma yaparken mahal ve mutfak havalandırması ayrı ayrı bilhassa wc havalandırması tek başına bağımsız yapılmak zorunluluğu vardır.
Havalandırma Ekipmanları Nelerdir ?
Havalandırma tesisatında kullanılan ekipmanlar, havalandırmanın lokal veya merkezi oluşuna göre ;
a. Aspiratör,Vantilatör…
b. Galvaniz hava kanalları (emme hattı-basma hattı)
c. Hava emme ve basma menfezleri
d. Fleks hortumlar
e. Hava kanalları taşıyıcı konsollar,flanşlar,köşe parçaları,bantlar
f. Gerekli olan yerde sesi kesmek için taş yünü levhalar.
g. Hücreli aspiratör veya vantilatör taşıyıcı çelik konstrüksiyon.
Havalandırma Tesisatı Nasıl Yapılır ?
a. Lokal havalandırma;
Bilhassa tekli büro veya odalar için geçerlidir.Duvar veya cama 220V çalışan aspiratörler monte edilerek yapılır.
b. Merkezi havalandırma :
Merkezi Havalandırma ikiye ayrılır;
1. Tek Hatlı Havalandırma Kanal Tesisatı:
Küçük ölçekli havalandırma tesisatlarında sadece emiş hava kanalları döşemek yeterlidir.İçeriden hava aldığınız zaman, dışarıdan içeri hava akımı olur.Bunu sağlamak için de yan duvarlara içeri hava girmesi için menfezler konur.
2. İki Hatlı Havalandırma Kanal Tesisatı :
Havalandırma yapılacak mahal insanların müşterek kullanım alanı ise;(örneğin spor salonu, toplantı salonu,sinema, konser salonları v.s.) bu durumda ortamdan hem hava almak hem de içeriye filitre edilerek toz ve toprağından arındırılmış taze hava vermek gereklidir. mühendislik hesapları yapılarak kanal projeleri çizilip tatbik edilir.
NOT:
Yukarıda bahsettiğimiz havalandırma kural ve sistemleri hastanelerin Ameliyathaneleri için uygulanamaz.Çünkü ,Ameliyathane havalandırma ve klima hesabı özel işlemdir.Hava kanallarının hijyenik,ekipmanların zaman,zaman yıkanır olması ve hava kanallarının sızdırmazlığının tam olması gerekir.Uzmanlık işidir.
HAVALANDIRMA
.
Kapalı işyerleri günde en az bir defa bir saatten aşağı olmamak üzere baştan başa havalandırılacaklardır. Ayrıca işçilerin çalışma saatlerinde işin özelliğine göre, havanın sağlığa zararlı bir hal almaması için sık sık değiştirilmesi gereklidir. Şu kadar ki, iş sırasında yapılan bu havalandırmada işçileri etkileyecek hava akımları önlenecek yahut kış mevsiminde sıcaklık birdenbire çok aşağı hadlere düşürülmeyecektir.
Toz, buğu, duman ve fena koku çıkaran işlerin yapıldığı yerlere, bunları çekecek yeterlikte bacalar ve menfezler yapılacak ve yapılan işin niteliğine göre bu tedbirlerin yetmediği hallerde diğer teknik tedbirler alınacaktır.
Boğucu, zehirli veya tahriş edici gaz ve duman meydana gelen işyerlerinde, işçilerin hayat ve sağlıklarının tehlikeye girmemesi için, havalandırma tesisatı yapılacak ve işçilere ayrıca yapılan işin özelliğine göre maske ve diğer koruyucu araç ve gereçler verilecektir. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:21)
İşyerlerindeki cihaz, alet, tezgâh, makine ve tesislerden çıkan toz, duman, buğu, ısı, gaz ve koku, çalışılan ortama yayılmadan, uygun aspirasyon tesisatı ile çıktığı yerden emilerek dışarı atılacaktır. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:191)
Örnek:1
Çalışan işçi koruyucu maskesini takmış, ayrıca ortama yayılan buhar, gaz vs. emilerek ortamdan dışarı atılıyor. Burada önemli olan zararlı gazların çalışan tarafından teneffüs edilmeden ortam dışarısına atılmasıdır.Bu amaçla spiral boru kullanılmış..
Kimyasallardan Çıkan Buhar ve Kokular…
Kimyasallardan çıkan koku ve buharın ortama yayılmaması için kapaklarınınn sürekli kapalı tutulmaları sağlanacaktır. Tehlikeli Kimyasal Maddelerle Çalışmalar teknolojik gelişmeler de dikkate alınarak uygun yöntemlerle yapılacak, uygun makine ve ekipman sağlanacaktır. Buğu, duman çıkaran işlerin yapıldığı yerlere, bunları çekecek yeterlikte bacalar ve menfezler yapılacak işin niteliğine göre bu tedbirlerin yetmediği hallerde diğer tedbirler alınacaktır. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:21, Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik Madde: 8/b-2)
Tabanca Boyacılığı İşlerinde:
Tabanca boyacılığı, tecrit edilmiş özel bölümlerde her türlü güvenlik tedbirleri alınmış olarak yapılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:166)
Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya verniklenmesi, uygun kapalı bölümlerde veya uygun davlumbazlar altında yapılacak, boyacı, daima bölüm veya davlumbazların dışında bulunacaktır.
Boyacının bölüm ve davlumbaz dışında bulunması teknik nedenle sağlanmadığı hallerde boya gaz ve buharı, uygun şekilde dışarı çekilecek veya su perdesi kullanılacak yahut işçilere temiz hava maskesi gibi uygun kişisel korunma araçları verilecektir.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:167)
Tabanca boyası yapılan tesislerde boyanacak veya verniklenecek metal parçalar, boyama hücrelerinin bütün metal kısımları ile davlumbazlar, kaplar, emme tertibatı ve boya tabancaları uygun bir şekilde topraklanmış olacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:340)
Kaynak Yapılırken Çıkan Toz ve Gazlar…
Zararlı kaynak gazlarının çalışanlar tarafından teneffüs edilmeden iş ortamı dışına atılması esastır.Kaynak işlerinde ortama yayılan kaynak gazları sağlığımız için zararlı gazlardır. Bu nedenle kaynak yapılan yerlerde çıkan gazların ortama yayılmadan, çalışan tarafından teneffüs edilmeden ortam dışıjna atılması sağlanmalıdır.
Kaynak İşleri…
Yine kaynak gazlarının ortam dışına atıldığı güzel bir uygulama, Tozları emici hortum kullanılarak çıkış noktasından emilmesi sağlanmakta..
Asbest Tozları…
Toz Çıkaran işler diğer çalışmalarla aynı bölümlerde yapılmamalıdır. Asbest gibi tehlikeli kimyasal maddelerle yapılan çalışmalarda işçilerin sağlık ve güvenliği yönünden riskler ile ilgili gerekli önlemler alınacak ve en az düzeye indirilecektir. (Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik Madde:7,8/a; Kansorejen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik Madde:7)
Havalandırma Sisteminin Kontrolü:
İşyerlerindeki havalandırma sistemlerinin periyodik kontrolleri Yapılmalıdır. Havalandırma tesisatının günlük bakım ve temizliği ile 3 ayda bir de genel kontrol ile temizliği yapılacak ve onarımlardan sonra, tesisatın kuruluş karakteristiği bozulmayacaktır. Havalandırma sisteminin debisi ölçülerek aktif olup olmadığı tespit edilecektir. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:200)
ASPİRATÖR / FAN NEDİR?
1. Aspiratör (Fan) Tanımı
Sözlük anlamı ile temizleyici demektir. Bulunduğu ortamdaki kullanılmış havanın temizlenmesi amacıyla kullanılan elektrikle çalışan bir alettir. Aspiratörlerin halk arasında bilinen diğer adı da fandır. Aspiratörler (fanlar) özelliklerine göre ikiye ayrılır.
Emiş (dönüş) Fanı : Bu fan, ortamdaki havayı emdiğinden aspiratör olarak adlandırılır.
Üfleme (besleme) Fanı : Bu fan, ortamdaki havanın sirküle edilmesini sağladığından vantilatör olarak adlandırılır.
Fanın hareketli elemanı olan çarkı, hava üzerinde iş yapar ve ona statik ve kinetik enerji kazandırır. Havaya kazandırılan bu statik ve kinetik enerjilerin birbirine oranı, fanın türüne bağlıdır. Emiş (dönüş) fanı kullanımı, küçük sistemlerde isteğe bağlıdır; iç – dış hava karışımı ile çalışılan, sistemlerde ise gereklidir. Sabit egzoz sistemlerinin (örneğin tuvalet aspiratörleri gibi) etkisini karşılamak ve iklimlendirilen mahalde bir artı basınç oluşturmak için emiş fanları, veriş fanlarından biraz daha küçük debi ile çalışırlar. Egzoz fanı, iç – dış hava karışımı ile çalışılan, ancak, emiş fanı kullanılmayan sistemlerde bulunur ve alınan dış hava kadar dönüş havasının egzoz edilmesini sağlar. Bu hava temizleme işlemi; ortamdaki kullanılmış havanın dışarıya atılması şeklinde ya da aspiratörün çıkışına bir karbon filtre konularak havanın temizlenmesi sağlanıp havanın tekrar ortama verilmesi şeklindedir..
İyi bir aspiratörün aşağıdaki özellikleri taşıması gerekir.)
Gürültüsüz çalışmalı.
Dış etkenlere karşı sağlam olmalı .
Temizlemesi kolay olmalı.
Elektrik bağlantıları çok iyi yalıtılmış olmalı.
Montajı ve takılıp sökülmesi kolay olmalı.
Kullanımı basit olmalıdır.
2. Aspiratör (Fan) Kullanımında Dikkat Edilecekler
Dış ortamlara veya doğrudan dış ortama açılan, yağmur alabilecek yerlere monte edilmemelidir.
Aspiratörün bağlanacağı bacanın çapı fan çıkış ağzından küçük olmamalı, baca daha sonra daralmamalıdır. Aksi halde fan verimli çalışmayabilir.
Alevli hiçbir yiyecek aspiratör altında pişirilmemelidir.
Herhangi bir bakım işleminde aspiratörün elektrik şebekesinden ayrılması gerekir.
3. Aspiratör (Fan) Çalışma Prensibi:
Motorların kutup sayıları değiştirilmek suretiyle devir sayıları da değişir. Örneğin; motor 2 kutuplu ise n=60. f / p formülünden Frekans = 50 Hz yerine konulursa n= 3000 devir/dakika olur. Motor 4 kutuplu ise n= 1500 devir / dakika olur. Motor 6 kutuplu ise n= 1000 devir / dakika olur.
Dikkat : Motorun kayması dikkate alınmamıştır.
Hız ayar ünitesi konularak: Bu ünitenin de görevi motora değişik gerilimler vererek değişik hızlar elde etmektir. Bu ünite ile motora uygulanan gerilim değeri düşürülür veya yükseltilir. Motor; düşük gerilim uygulandığında düşük devirde, yüksek gerilim uygulandığında ( motora uygulanabilecek en yüksek gerilim değeri ) yüksek devirde çalışacaktır. Bu şekilde de değişik hızlar elde edilerek aspiratörün emiş gücü kontrol altına alınmış olacaktır.
Faz kilitli döngü tekniği kullanılarak : Bu teknikte hız ayarı frekans ile ayarlanır. Bu yöntem genellikle fırçasız doğru akım motorları için kullanılır.
4. Aspiratör (Fan) Seçiminde Dikkat Edilecek Hususlar
Gelişen teknoloji pek çok konuda olduğu gibi burada da imdada yetişip melanlarda temiz bir soluk almamızı sağlamaktadır. Aspiratörler mutfakta ve diğer ortamlarda oluşan kokuları kısa ve zahmetsizce yok etmektedir.
İyi bir aspiratörden beklenen:
Su buharını ve sıcaklığını etrafa yayılmadan çekmesi,
Kokuları ortadan kaldırması,
Çekiş gücü gereğinden fazla olmaması ve hava akımı yaratmaması,
Dış etkilere bağlı olmaksızın çalışması ve istenilen durumlara göre ayarlanabilir olmasıdır.
5. Aspiratör (Fan) Çeşitleri
Aspiratörler çalışma mekanizması bakımından iki türlüdür bunlar;
Bağlı bulunduğu ortamdaki kullanılmış havayı emerek bir baca vasıtasıyla dışarıya verenler.
Bağlı bulunduğu ortamdaki kullanılmış havayı bir karbon filtre ile temizleyip tekrar ortama verenler .
Günümüzde kirlenen havanın temizlenmesi ya da bulunan ortamdan dışarıya atılması için değişik tip aspiratörler kullanılmaktadır. Bunlar; aksiyel tip aspiratörler, radyal tip aspiratörler, santrifüj tip aspiratörler, sanayi tip aspiratör, salyangoz tip aspiratörler, kapaklı aspiratör, baca aspiratörü, mutfak aspiratörü, banyo aspiratörüdür. Uygulamada kullanılan bazı aspiratörlerin özellikleri ve kullanıldıkları yerler ana başlıklar halinde verilmiştir.
5.1 Monofaze ve trifaze Sanayi Tipi Aspiratör
Bu tip aspiratörler, fabrikalar, emita depoları, boyahaneler, alışveriş merkezleri, imalathaneler vb. gibi büyük hacimli yerlerin havalandırılması için kullanılır.
Özellikleri
Çalışma performansları yüksektir.
Monofaze ve trifaze olmak üzere iki ayrı tiptedir.
Tamamı metal olan çember yapısı ile çok sağlamdır.
Pervanelerin boyutlarına göre en ideal açıdan imal edilmiş ve maksimum debi sağlanmıştır.
Cihazların ön ve arkalarına monte edilmiş özel kafesleri sayesinde yabancı cisimlerin pervanelere zarar vermesi engellenir.
Elektrik bağlantıları üzerlerindeki klemensten rahat ve kolayca yapılır.
5.2 Aksiyel Tip Aspiratörler
Aksiyel tip kapaklı duvar tipi aspiratörler
Aksiyel banyo ve tuvalet (wc) aspiratörleri
Genellikle pencereye monte edilerek kullanılan bu tip aspiratörler; mutfaklarda, banyolarda, ofislerde, lokallerde ve iş yerlerinde yemek kokularının, sigara dumanının, istenmeyen koku ve kirli havanın tahliyesinde; ayrıca kaynak makinelerinin ve elektrik panolarının soğutulmasında kullanılır. Kapakları sayesinde kullanılmadıkları sürece dış hava ile teması kesilir.
Özellikleri
Çalışma performansları yüksektir.
Çalışmadığı zaman gövde kapağı kapatılarak ters hava akımı önlenmiş olur.
Pencere ve duvarlara kolayca monte olur.
Motor gövdeleri alüminyum enjeksiyondan imal edilmiştir. Rotor yataklarında sinter burçlar kullanılmış ve motorun bu sayede sessiz çalışması sağlanmıştır.
Pervaneleri 0. 60 sac alüminyum olup ideal kanat açıları sayesinde sessizce güçlü hava akımı sağlanır.
Gövdesi sac olup elektrostatik toz boyalıdır.
Rotor ve stator paketleri 6109 kalite sacdan imal edilmiştir.
Montaj şekli (sanayi ve aksiyel tip aspiratörler) : Aspiratörlerin montaj yerinin seçimi önemlidir. Aspiratör yanlış yere monte edilirse ortamdaki kirli havayı veya yemek kokularını verimli şekilde dışarıya atamaz. Aspiratörün monte edileceği yer zeminden asgari 230 cm yükseklikte olmalıdır. Ayrıca aspiratörler iyi bir hava dolaşımının sağlanabilmesi için hava girişi olan kapı veya pencerenin karşısına gelecek şekilde olmalıdır.
Hücreli Aspiratörler
Isıtma ve soğutma istemeyen sadece havalandırma ihtiyacı olan mahallerde, ortam havasını temizlemek için, kullanılacak ortam havasının fizyolojik özelliğine göre, düşük veya yüksek emiş ve üfleme kapasitesine sahip, tam sızdırmazlığı sağlanmış, yüksek kalitedeimal edilmiştir. kaset filtreli veya filtresiz olarak kullanılabilmektedir.
Hücreli Aspiratör
AT ve ADH serisi NICOTRA sık veya seyrek kanatlı fanların kullanıldığı hücreli aspiratörler, iç havalandırmada ortamdaki kirli havayı dış ortama atmakta kullanılan fonksiyonel, estetik ve sese ısıya karşı izoleli, kayış kasnak tahrikli olarak galvanizli sactan epoksi boyalı olarak üretilir. 2.000 m³/h den 95.000m³/h’lik hava debisine çıkan aralıklarda üretim yapılabilmektedir. Hücreli fanlar tamamen demontedir. Üretim sırasında yerden tasarruf sağlanır. Fan ve motor vibrasyonu minimum seviyede tutan kauçuk takoz üzerine oturtulur. Fan titreşimini azaltmak için ayrıca branda bağlantısı yapılır.
Kullanım Yerleri: İşyerleri, okullar, fabrikalar, bankalar, çalışma ofisleri, hastaneler, restoranlar, ecza depoları, bakım servisleri, laboratuarlar, imalathaneler ve havalandırmanın olması gerektiği her ortamda rahatlıkla kullanılabilir. İmalat hatalarına karşı 1 (Bir) Yıl garantili olan ürünlerimiz üretim ve montaj titizliği, güler yüzlü hizmetiyle müşterilerimizden her zaman tam not almıştır.
Hücreli Vantilatör
AT ve ADH serisi NICOTRA sık veya seyrek kanatlı fanların kullanıldığı hücreli aspiratörler, dış havalandırmada bulunan pozitif havayı filtre ederek iç ortama aktarmakta kullanılan fonksiyonel, estetik ve sese ısıya karşı izoleli, kayış kasnak tahrikli olarak galvanizli sactan epoksi boyalı olarak üretilir.2.000 m³/h den 95.000m³/h’lik hava debisine çıkan aralıklarda üretim yapılabilmektedir. İsteğe bağlı olarak vantilatörlerde serpantin(eşanjör) kullanılabilmektedir. Amacı dış ortam ısısı 0°C olduğunda iç ortama verdiği hava sıcaklığı 24 – 26°C arasında olmasıdır genellikle kış mevsiminde kullanılabilmektedir. Hücreli fanlar tamamen demontedir. Üretim ve nakliye sırasında kapladığı alandan tasarruf sağlanılmaktadır. Fan ve motor vibrasyonunu minimum seviyeye indirgeyen kauçuk esaslı takoz üzerine oturtulur. Fan titreşimini azaltmak için ayrıca branda bağlantısı yapılır.
Kullanım Yerleri: İşyerleri, okullar, fabrikalar, bankalar, çalışma ofisleri, hastaneler, restoranlar, ecza depoları, bakım servisleri, laboratuarlar, imalathaneler ve havalandırmanın olması gerektiği her ortamda rahatlıkla kullanılabilir. İmalat Hatalarına karşı 1 (Bir) Yıl garantili olan ürünlerimiz üretim ve montaj titizliği, güler yüzlü hizmetiyle müşterilerimizden her zaman tam not almıştır
Fanların doğru seçimi için aşağıda belirtilen genel kriterlere dikkat edilmesi gerekir:
1. Montaj yerine,
2. Hava debisi ve basıncının büyüklüğüne,
3. Hava içerisindeki aşındırıcı ve/veya patlayıcı gazların varlığına,
4. Hava sıcaklığına,
1. Montaj Yerine göre Fan Seçimi: Fanlar, binalarda bağlandıkları yerlere göre aşağıdaki tiplerde sınıflandırılabilir:
1.1. Duvar/Pencere Tipi Fanlar
Bina duvar veya pencerelerine bağlanarak içeriden dışarıya veya dışarıdan içeriye hava hareketi sağlayan fanlardır. Genellikle herhangi bir kanal bağlantısı yoktur.
Banyo, tuvalet gibi küçük hacimli ıslak mekanlardan, spor salonu, depo. fabrika gibi büyük hacimlerin havalandırılmasına kadar geniş bir uygulama alanı vardır. Fan ile karşılıklı olacak şekilde hava giriş noktaları olmasına ve özellikle büyük mekanlarda birden çok fanın belli aralıklarla yerleştirilerek eşit dağılımlı bir havalandırma sağlanmasına dikkat edilmelidir. Bu tip fanlar genellikle aksiyal kanatlı yapıdadır .
Kanal sistemine bağlanabilen duvar tipi fanlar, radyal kanatlı yapıda olabilir.
Fanların çalışmadığı durumda, dış ortamdan bina içerisine toz veya böcek girmemesi için dış cepheye kendiliğinden kapanan tipte panjur takılmalı veya elektrikli otomatik panjurlu fanlar kullanılmalıdır (Şekil 3). Ofis, restoran, kafeterya gibi mekanların doluluk durumuna veya kişisel tercihlere göre fan kapasitesinin hız anahtarıyla değiştirilebilir tipte olması, hava miktarının ve sesin istenen seviyede ayarlanmasını sağlar.
1.2. Kanal Tipi Fanlar
Kanal sisteminde iki kanal parçası arasına aynı hat üzerinde bağlanan fanlardır (Şekil 4). Aksiyal ve radyal kanatlı, yuvarlak veya dikdörtgen kesitli gövdeli ve akustik izoleli tipleri vardır.
Montaj kolaylığı sayesinde, işçilik ve zamandan tasarruf sağlar. 50 m’/h ile 200.000 m’/h geniş bir kapasite aralığında seçim yapılabilir. Yaşam mahallerindeki, emiş ve üfleme noktalarından mümkün olduğunca uzakta yerleştirilerek ses seviyesinin azaltılmasına dikkat edilmelidir. Ses seviyesinin önemli olduğu durumlarda fanların emiş ve atışına susturucu bağlanmalıdır. Fan gövdesinden çevreye yayılan sesin önemli olduğu durumlarda, fanlar akustik izoleli tiplerde seçilmeli veya fanın gövdesi dışarıdan ses izolasyonu sağlayan malzemelerle (cam yünü, kaya yünü vb) sarılmalıdır.
Fanların kanal sistemine olan bağlantıları, flanşlar veya özel kelepçeler vasıtasıyla yapılarak kolayca sökülüp takılabilmesi sağlanmalı ve bu sayede bakımının yapılabilir olması garanti edilmelidir.
Radyal kanatlı, santrifüj yuvarlak gövdeli kanal tipi fanlar (Şekil 5), motorunun özelliklerinden dolayı voltaj değiştiricilerle hızı değiştirilebilir tiptedir ve fanların istenilen kapasitede çalıştırılması mümkündür. Aksiyal kanatlı kanal tipi fanlar genellikle voltaj değişimine izin vermeyen, standart elektrik motorlarına sahip olduğundan, bu fanlarda kapasite ayarı frekans değiştiricilerle mümkün olmaktadır.
Kanal tipi fanlar, asma tavan içerisinde en az yer kaplayacak şekilde boyutlandırıldığından, fan çıkışında türbülans fazla olabilir. Bu durumun yaratacağı ses ve kapasite kaybını azaltmak için fan giriş ve çıkışlarında en az bir eşdeğer çap uzunluğunda düz kanal bağlantısı olmasına dikkat edilmelidir
1.3. Çatı Tipi Fanlar:
Yağmur ve kar yağışından etkilenmeyecek şekilde tasarlanmış ve binaların çatılarına yerleştirilerek havalandırmayı sağlayan fanlardır (Şekil 7). Bina içindeki kanal sisteminin çatı çıkışına bağlanabileceği gibi, depo, fabrika, spor salonu gibi büyük hacimli mekanlarda kanal sistemi olmaksızın doğrudan hava hareketi yaratabilecek şekilde bağlantısı mümkündür.
Montajının kolay olması, ses kaynağının bina dışına taşınmış olması, arıza ve bakım için erişilebilirliğinin rahat olması nedeniyle tercih edilirler. Hava atış yönüne göre; yatay ve dikey atışlı tipleri vardır. Yatay atışlı modellerde hava çatı yüzeyine paralel olarak hareket eder, dikey atışlı modellerde hava fandan çatıya dik olarak çıkar. Çatı fanlarının yakınında, taze hava emişi yapan başka cihazlar varsa veya yakınındaki bir yaşam mahallinin penceresi varsa, havanın yukarıya doğru atıldığı dikey tip çatı fanları tercih edilmelidir. Fanların emiş tarafındaki ses seviyesinin önemli olduğu durumlarda, susturuculu montaj kaideleri kullanılmalıdır.
Fanların çalışmadığı durumlarda, bina içerisine doğru ters hava hareketini engellemek için tek yönlü hava hareketi sağlayan tipte damperler kullanılmalıdır. Mutfak davlumbazlarının atışında ya da yağlı ve tozlu hava tahliyesi olan yerlerde motoru hava akımından tecrit edilmiş, geriye eğik, seyrek kanatlı dikey atışlı çatı lipi fanlar tercih edilmelidir.
2. Hava Debisi ve Basıncına göre Fan Seçimi:
Hava debisi ve sistem basıncının büyüklüğüne göre değişik kanat yapısına sahip fanlar kullanılabilir. Kesin olarak çizilmiş sınırlar olmamakla birlikte, aşağıdaki tiplerde genelleştirmeler yapmak mümkündür:
2.1. Aksiyal Kanatlı Fanlar
Havanın kanatlar üzerinden, mil eksenine paralel olarak yön değiştirmeden hareket ettiği fanlardır. Duvar, kanal ve çatı tipi olarak imal edilebilirler.
Duvar tiplerinde, geniş kanatlı pervane (propeller) tipleri yüksek debiler ve düşük basınçlar için kullanılır. Bu tiplerde hava hareketini düzeltecek bir gövde uzunluğu olmadığından, hava, kanatları yüksek türbülansta terk eder. Bu nedenle düşük verimlilikte fanlardır ve kanal sisteminin olmadığı hacimlerde hava sirkülasyonu sağlamak için kullanılırlar. Yuvarlak kesitli bir gövde içerisine yerleştirilen kanal tipi aksiyal fanlar, aerofoil kesitli kanatlar sayesinde, 250.000300.000 m’/h’e kadar yüksek hava debilerinde ve yaklaşık 800 Pa’a kadar statik basınç ihtiyaçlarını karşılayabilen fanlardır. Gövde içerisine kanatlardan sonra yerleştirilen, türbülansı düzeltici yardımcı kanatlı tiplerde (vane axial) verim daha yüksektir. Kanal tipi aksiyal fanlar, az yer kaplamaları, kanal sistemine aynı hat üzerinden yön değişimine neden olmadan bağlanmaları nedeniyle avantaj sağlarlar.
Ses seviyesinin önemli olduğu durumlarda fanın giriş ve çıkışına susturucu bağlanmalıdır. Fan eğrisinin yüksek basınç bölgesinin sonunda kararsız bir çalışma bölgesi vardır.
Fanın bu bölgede çalıştırılması durumunda aşırı türbülanstan dolayı fan kanatlan ve motor zarar görebilir. Fanların bu bölgeye girip girmeyeceği üretici kataloglarından kontrol edilmeli ve bu bölgeye girmeden seçim yapılmasına dikkat edilmelidir.
1.2. Radyal Kanatlı Fanlar:
Kanatların fan çarkı dönme yönüyle olan konumuna göre genel olarak aşağıdaki tiplerde sınıflandırılırlar:
2.2.1 Eğrisel Geriye Eğik Profil Kanatlı Fanlar
Verimi %90’a kadar çıkabilen radyal kanatlı fanlardır. Fan çarkı üzerinde genellikle 816 adet aerofoil (uçak kanadı kesitinde) kesitli kanat vardır. Çift cidarh, aerofoil kanat, üzerindeki alçak ve yüksek basınç alanları sayesinde, havanın hareketine yardımcı olur ve verimi arttırıcı etki yaratır (Şekil 11). Aerofoil kesitli kanatlar kaynaklı veya döküm olarak imal edilebilirler. Küçük verim değişimlerinin bile önemli olduğu büyük motor gücüne sahip endüstriyel fanlarda kullanılabilirler. Geriye eğik seyrek kanat yerleşimi sayesinde çark hızı arttırılarak 7.500 Pa’a kadar yüksek basınçlara ulaşmak mümkündür. Bu tür fanların çalışmasında herhangi bir kararsız bölge yoktur ve bu nedenle sistem ihtiyacının değişken olduğu uygulamalarda güvenle kullanılabilir. Aerofoil kesitli kanatlarra imalatı göreceli olarak zor olduğuna dan bu tür fanların ilk yatırım maliyeti yüksektir.
2.2.2. Eğrisel Geriye Eğik ve Düz Eğik Kanatlı Fanlar:
Aerofoil kesitli çift cidarh profildeı oluşan, eğrisel geriye eğik kanatlara tek cidarh olarak imal edilenleridir 816 adet kanattan oluşur. Fan verim %85’e kadar çıkabilir. İmalatı dahi kolay ve düşük maliyetlidir.
Kanat ucundaki hava hızı düşük olduğundan, fan yüksek devirlerde çalışmaya uygundur. Kanatlar arasındaki mesafenin nispeten fazla olması türbülansı ve ses seviyesini azaltır. Fan eğrisinin her noktasında güveni bir şekilde kullanılabilir. Fan çarkı mn etrafında salyangoz gövde olmadan da kullanıma uygundur.Yüksek debi ve basınç istenen, tozlu, yağlı ve normal hava transferlerinde, endüstride ve bina tesisatlarında geniş kul lanım alanı vardır.
2.2.3. Düz Radyal Kanatlı Fanlar:
Kanatlar çark eksenine 90° açıyli düz olarak yerleştirilmiştir. Düz ve basit kanat yapısı imalatı kolaylaştırır, yerinde tamirata imkan verir ve yüksek basınçlara çıkmak için uygundur. Geriye eğik kanatlı fanlardan düşük, öne eğik kanatlı fanlardan yüksek verime sahiptir. Hava içerisinde taşlama tozları, talaş gibi tanecikli katı maddelerin taşınmasının istendiği durumlarda kullanılır.
2.2.4. Öne Eğik Kanatlı Fanlar:
Fan çarkı üzerinde, dönüş yönüne göre, öne eğik olarak ve kanatlar arasında az mesafe bırakılarak sık yerleştirilmiş kanatlardan oluşan fanlardır.
Kanat ucundaki hızın yüksek olması nedeniyle, fan devrinin I400d/d’yı geçmesi tercih edilmez. Yüksek kanat ucu hızı nedeniyle, dinamik (hız) basıncı yüksek olabilir. Bu durumun değiştirilmesi ve türbülansın azaltılması için, öne eğik kanatlı fanlar mutlaka salyangoz gövde içerisinde çalıştırılmalıdır. Aynı ölçü ve hızdaki geriye eğik kanatlı fanlara göre daha yüksek debi ve basınç sağlamasına rağmen daha düşük verimli fanlardır. Az yer kaplaması istenen cihazlarda, çark çapının küçük olması nedeniyle tercih edilir. Radyal kanatlı fanlar arasında, en düşük verimli fanlar olduğundan, motor gücünün çok yüksek çıkmadığı uygulamalarda tercih edilmelidir. İmalatının kolaylığı nedeniyle düşük maliyetli ve az yer kaplayan fanlardır. Fan eğrisi üzerinde, basıncın azalması ile birlikte çekilen gücün arttığı uygun olmayan çalışma bölgesi olabilir. Bu durum mutlaka kontrol edilmelidir, aksi taktirde elektrik motorunun zarar görmesi söz konusu olabilir. Küçük ve bütünleşik cihazlarda (Fancoil, Hücreli Fan vb) kullanımı yaygındır. Sık kanatlı olması nedeniyle, temizlik ve bakımının kısa sürelerle tekrarlanması gerektiğinden yağlı ve tozlu havanın bulunduğu ortamlarda tercih edilmemelidir.
3. Aşındırıcı ve/veya Patlayıcı Gazların Varlığına göre Fan Seçimi Kimyasal tesisler, laboratuarlar gibi yerlerden transfer edilen hava içerisinde fan kanatlarını ve gövdesini aşındırıcı nitelikte asidik gazlar olması durumunda, gövdesi ve kanatları PVC, Polietilen. Polipropilen gibi plastik malzemelerden imal edilmiş fanlar kullanılmalıdır (Şekil 13). Bu tür plastik fanlar santrifüj radyal, aksiyal, kanal tipi, çatı tipi olarak imal edilebilirler. Aşındırıcı gazın cinsine göre kullanılacak plastik türü üretici tarafından belirlenir. Hava içerisindeki gazın kolayca tutuşup patlama tehlikesi varsa bu durumda patlamaya karşı korumalı (Exproof, Explosion Proof) tipte fanlar kullanılmalıdır. Patlamaya karşı korumalı fanlar, gaz grubuna, tutuşma sıcaklığına, cihazın gaza karşı izolasyon sınıfına ve cihazın olduğu ortamdaki patlayıcı gazın bulunma olasılığına göre tespit edilmiş standartlara göre gruplandırılırlar. Patlamaya karşı koruma ile ilgili standartlar, Avrupa Birliği’nde ATEX Standartları olarak düzenlenmiştir. ATEX Standartları oluşturulmadan önce fanların elektrik motorlarının ilgili sınıfına göre sertifikalandırılmış olması yeterliyken, ATEX sonrası ürünün tamamı için ve ilgili ürün modelinin adı belirtilerek sertifikalandırılması gerekmektedir.
4. Havanın Sıcaklığına göre Fan Seçimi:
Fanlarda standart olarak kullanılan motorların çalışma sıcaklığı genellikle 6070 °C civarındadır ve bu sıcaklık fanların normal hava şartlarında kullanımı için yeterlidir. Ancak, endüstriyel tesislerde yüksek sıcaklıklarda hava kullanımında, kurutma yapılan cihazlarda, yüksek sıcaklıktaki kömür ızgaralarının davlumbaz fanlarında 100SC ile 400yC arasındaki sıcaklıklara dayanıklı fanlara ihtiyaç duyulabilir (Şekil 14). Sıcaklığın yüksekliğine göre imalatçılar fanların gövde, kanat, yataklar ve kayış kasnak tertibatlarında özel önlemler alır ve gerekirse taze hava verilerek aşırı ısınan noktaların soğutulması sağlanır.
Sürekli olarak yüksek sıcaklıkta çalışacak sistemlerin basınç kayıpları o sıcaklıktaki havanın yoğunluğu dikkate alınarak hesaplanmalıdır. Sistem basınç kaybı, standart hava sıcaklığına göre hesaplanmış ise, hava yoğunluğundaki azalmayla doğru orantılı olarak sistem basıncı düzeltildikten sonra fan seçimi yapılmalıdır. Eğer fanlar yangın duman tahliye fanlarında olduğu gibi belirli bir süre için (6090120 dakika gibi) belirli sıcaklıkta (150200250300400 °C gibi) çahşacaksa, fanlar bu duruma göre seçilmeli ve sertifikalandırılmaîıdır.
Radyal (Santrifüj) Fanlar: Tüm fanların giriş ve çıkışları, akışa direnç gösteren sistem elemanlarından veya kanalsız durumda diğer cisimlerden, olabildiğince uzak olmalıdır.Radyal fanlarda, fan çıkışındaki esnek bağlantıdan sonra salyangoz çıkışı yüksekliğinin en az 3 katı uzunlukta düz kanal olması, yeterince iyi sonuç verir.Bu mesafeden sonraki 90° dirseklerde yönlendirici kanatlar olmalı, dairesel dirseklerde ise, iç yarıçap en az 150 mm olmalıdır.Fan ile her bir tarafındaki duvarlar arasında, fan çarkı çapının 1.5 katı kadar açıklık olmalıdır.
Eksenel (Aksiyal) Fanlar: Diğer tüm fanlara göre daha az gümbürtülü (düşük frekanslı gürültü) oluştururlar.Ancak iyi kontrol edilmezlerse, yüksek frekanslı gürültü üretirler.Bu nedenle, çoğunlukla, yüksek frekanslı gürültülerin, sönümleyici bileşenlerle giderilebildiği durumlarda kullanılır.Kanallı türden olanların giriş tarafındaki geçiş (redüksiyon) parçaları, az eğimli (en çok 1/7) ve simetrik; dirsek varsa, 90° yönlendirici kanatlı; esnek bağlantılar sıkı ve merkezlemeyi bozmayacak türden olmalıdır.Kanalsız türlerde de, fan girişine ve çıkışına yakın engeller olmamalı ve fan, kanal çıkışından en az 2 kanal çapı kadar içeride olmalıdır.Tüm eksenel fanların motorları, havanın fandan çıkış tarafında bulunmalıdır.
Pervaneli Fanlar: Bu tip fanlarda oluşan sesi, performansı etkilemeden önlemek zordur.En verimli yöntem olan susturucu ve akustik izolasyonlu kanal labirentleri kullanımı birle aşırı statik basınç düşümüne yol açıp fanın boğulmasına ve durmasına sebep olabilir.Bütün bunlara rağmen yer sorunları ve ekonomik limitler pervaneli fan kullanımını gerektiriyorsa, içlerinden en sessiz olanı seçilmelidir.Ortalama bir ses kontrolü için pervaneli fan akustik kaplamalı davlumbaz içerisine yerleştirilir.Bazı pervaneli fanlarda içten titreşim izolasyonu yapılır.Bu tip fanların sese duyarlı yerlerde yetersiz kalmaları durumunda, ek izolasyon yapılır.
Çatı Fanları: Bu tip fanların ses kontrolü için kullanılan susturucular sebebiyle oluşan basınç kayıplarının sorun yaratmaması için, yüksek statik basınçlı seçilmesinde yarar vardır.Sese duyarlı alanlar üstüne yerleştirilecek olan aspiratörler titreşim yalıtımlı çatı bordürleri üzerine monte edilmelidir.
Tavan Aspiratörler: Bu tip küçük aspiratörler genelde toplantı salonundan sigara dumanını dışarı atmak için kullanılır.Uygun monte edilmezlerse, bu gibi sese duyarlı alanlar için yüksek sayılabilecek bir ses seviyesine sahiptirler.
EX-PROOF Ne Demektir? Exproof Sınıfları , Exproof class’ları, exproof fan fiyatı